تفاوتهای معنایی آمار اشتغال زایی در استان گیلان
این روزها در فضای مجازی و رسانه های مختلف، اخبار زیادی در ارتباط با وضعیت اشتغالزایی و رتبه کارآفرینی استان گیلان می شنویم.صحبتهایی مبنی براینکه رتبه کارآفرینی گیلان تک رقمی شده و فصل جدیدی در اشتغال نیروهای جدید وتحصیل کرده استان ایجادشده است.
عده ای از مدیران اجرایی رشدفزاینده فضای کسب وکار ورتبه های خوب اشتغالزایی استان را بخ برنامه های خود منتسب دانسته و با نوید یک برنامه ریزی منسجم ومدون ، خیز خوبی برای آینده استان پیش بینی کرده اند و در طرف مقابل منتقدانی که این برتری را به نوعی به آمار ارتباط داده و گواه موضوع را مشکلات اقتصادی ومعیشتی مردم ربط دادند.
اگرچه رویکردصاحب نظران ومنتقدان این نظر به لحاظ مقایسه با وضعیت موجود و رشد ظاهری بیکاری در آحادجامعه و وضعیت معیشتی این روند راتایید نمی کند ، اما این دلیل نمیتواند نافی برنامه های اجرایی و سیاستهای اتخاذشده مناسب کنونی باشد. به همین دلیل نقطه نظرات مخالف و متناقصی درتحلیل این نظرات دربحث اشتغال درگام اول درنظرخواننده ایجادمی شود. اینکه کدامیک از موارد فوق میتوانددرست تر باشد یا استناد بر تحلیل کدام نظر را می توان درمباحث بیکاری یا اشتغال منطقی تر دانست، خود نیازمند ارائه نقطه نظرات و رویکردهای جدیدتری در بحث اشتغال است.
یقین بدانیم که اشتغالزایی یک مبحث یک بعدی و کمی نیست. این نگاه به بحث اشتغال خطاهای زیادی را ایجاد میکند.تجربه های گذشته به ما آموخته که هروقت این رویکرد وجود داشته در اشتغالزایی موفق نبوده ایم.
در برنامه های توسعه گذشته یا طرحهای اشتغال ضربتی در گذشته عزم در ایجاداشتغال بود و برنامه های متفاوت درجهت توسعه متغیرها و مولفه های اشتغال هدف گذاری شده بود. اتفاقا خطا از همین موضع شروع شد.همین که در بسیاری از پدیده های فیزیکی قابل مشاهده است متغیرها و شاخصها همیشه همراستا وهماهنگ نیستند. دربرخی مواقع که از بعد کمی هم بسیار فراوان است افزایش تعدادمتغیرها یا تنوع آنها نه تنها باعث رشد و تحقق اهداف نمی شوند بلکه باعث کاهش و حتی اثربخشی کمتر آنها نیز خواهدشد.حتی این روند تا جایی پیش میرود که در این راه بسیاری از سرمایه ها ، منابع و توانمندیها هدر می رود و باعث بالارفتن هزینه های تمام شده میشود.
درنظر بگیرید چه تفاوتی بین متغیرها وشاخص وجوددارد و اصولا چرا این حساسیت را قائل میشویم که بین متغیرها و شاخصهای بخش تفکیک قائل شویم. رابطه بین میزان حقوق (متغیر) و قدرت خرید(شاخص) را درنظر بگیرید .چه تفاوتی بین متغیر و شاخص وجود دارد؟ در گذشته های نه چندان دور حقوق یک نفر درحد واندازه های چند هزارتومان نسبت به حال که چندین صدبرابر هم شده از نظر قدرت خرید اثربیشتری درزندگی داشته است.بنابراین میتوان گفت مقدارحقوق که دراین مقایسه متغیرنامیده میشود نسبت به گذشته رشد زیادی داشته است اما قدرت خرید بعنوان یک شاخص تاثیرگذار کاهش داشته است.آنچه که میتواند بیشتر وضعیت معیشتی را براساس حقوق دریافتی تشریح یا ارزیابی نماید میزان حقوق نیست بلکه قدرت خرید است که میتواند تغییرات نرخ تورم را مشخص نماید.
پس برای تحلیل وارزیابی بسیاری از موضوعات چندبعدی استفاده از مقیاس متغیرها چندان مطلوب نیست.اینکه در اشتغالزایی و کارآفرینی و رنکینگ کشوری استان گیلان کدام گروه درست می گویند میتوان گفت که هردو رویکرد شاید با واقعیت همخوانی داشته باشداما چیزی که تفاوت دارد زاویه نگرش به این مهم از ذیذگاه متغیر و شاخص گذاری است.
متغیرهایی که دربحث اشتغال بیشترکاربرددارند میتواند تعداداشتغال، میزان تولید، حجم سرمایه گذاری و... معیارهای مشابه باشد که درخیلی از رویکردها این روزها بکار می رود. اما شاخصهای قابل استناد جمعیت فعال ، سرانه اشتغال سرمایه گذاری، شاخص حفظ اشتغال، اشتغال دائمی وپویا، درآمدخالص اشتغال که معمولا دراشتغالزایی هایی که ثبات بیشتری دارند ایجادمی شوند.
اگر قراراست اشتغالزایی بعنوان یک معیار عملکردی مدیریتهای اجرایی باشد که حتما هم همینطور است توجه به متغیرهای مختلف نمی تواند شرایط و الزامات لازم را تبیین کند مگر در مواردی که هدف صرفا بیان اعداد وارقام و توجیه ظاهری آمار باشد. استفاده از معیارشاخصهای معین بیشتر از متغیرها دراشتغالزایی موثربوده و همیشه میتواند درهدف گذاری اشتغال بیشتر کارسازی نماید.
بنابراین آنچه که میتواند مبنای اختلاف نظر صاحب نظران باشد عدم توجه به این ممیزی در تحلیلهاست. اگر به نوع نقدها و تحلیلها دقت شود خواهیم دید که مرز و تضاداین نقطه نظرات عدم وجود همین مرزبندی است. شناسایی دقیق متغیرها یا شاخصهای تاثیرگذار و توجه بیشتر در برنامه ها براساس نوع هدف گذاری به این موارد کلید موفقیت و سدی است در برابر انحراف سرمایه گذاری و از بین رفتن منابع مختلف که متاسفانه کمتر در شرایط موجود به آن پرداخته میشود.در روزهای بعد دراینباره بیشتر ومفصل تر همراه خواهیم بود.
