“توسعه” ساده سازی می طلبد نه ساده انگاری!

چندوقت پیش در یک توفیق اجباری رویداد مهمی توجه ام را به خود معطوف کرد که به ناگه فرایند ناهمسو و ناموزون توسعه گرایی را که هم اکنون به شکلهای مختلف در محافل دولتی و خصوصی گروهها و افراد زیادی از آن صحبت میکنند بازهم به صورت دغدغه های گاه وبیگاه به شکل همان رگهای پنهانی اخوان ثالث ! که قبلا به آن تشبیه کرده بودم در ذهنم تداعی نمود….متاسفانه امروز جسارت حرف واستدلال در مبحث توسعه اینقدر زیاد شده که برای خیلیها ورود به این بحث امری بدیهی و عادی شده است….این میتواند فرصت تهدیدهای زیادی را در فرایندهای توسعه آینده به همراه داشته باشد!................................

چندوقت پیش در یک توفیق اجباری رویداد مهمی توجه ام را به خود معطوف کرد که به ناگه فرایند ناهمسو و ناموزون توسعه گرایی را که هم اکنون به شکلهای مختلف در محافل دولتی و خصوصی گروهها و افراد زیادی از آن صحبت میکنند بازهم به صورت دغدغه های گاه وبیگاه به شکل همان رگهای پنهانی اخوان ثالث ! که قبلا به آن تشبیه کرده بودم در ذهنم تداعی نمود….متاسفانه امروز جسارت حرف واستدلال در مبحث توسعه اینقدر زیاد شده که برای خیلیها ورود به این بحث امری بدیهی و عادی شده است….این میتواند فرصت تهدیدهای زیادی را در فرایندهای توسعه آینده به همراه داشته باشد! 

چندوقت پیش در یک توفیق اجباری رویداد مهمی توجه ام را به خود معطوف کرد که به ناگه فرایند ناهمسو و ناموزون توسعه گرایی را که هم اکنون به شکلهای مختلف در محافل دولتی و خصوصی گروهها و افراد زیادی از آن صحبت میکنند بازهم به صورت دغدغه های گاه وبیگاه به شکل همان رگهای پنهانی اخوان ثالث ! که قبلا به آن تشبیه کرده بودم در ذهنم تداعی نمود….متاسفانه امروز جسارت حرف واستدلال در مبحث توسعه اینقدر زیاد شده که برای خیلیها ورود به این بحث امری بدیهی و عادی شده است….این میتواند فرصت تهدیدهای زیادی را در فرایندهای توسعه آینده به همراه داشته باشد!

همه میدانیم که یکی از مهمترین ابعاد توسعه ، توسعه منابع انسانی است….وقتی در مورد توسعه بویژه توسعه انسانی صحبت میشود بد نیست بدانیم که در مورد عامل تولید یا کاری حرف میزنیم که ابعادش با سایر عوامل تولید بسیار متفاوت است، فاکتور نیروی انسانی را نمیتوان به سان سایر عوامل با یک مدل یا مکانیزم یا روشی به سمت هدف هدایت کرد.

این عامل انسانی متغیر ، مولفه ، شرایط و امکانات زیادی را در زمانها و مکانهای مختلف طلب میکند ، شناسایی دقیق همین چندمورد به همین سادگی نیست ، نیازمند یک پشتوانه دقیق و برنامه ریزی شده ای است ، نباید در مورد شاخصهای توسعه این عامل توسعه به هرجهت ، بدون تفکر وبرنامه و براساس ظاهر موضوع ساده انگاری کرد.

اگر چه همه ما اعتقاد داریم که سرمایه انسانی مبنای شاخص توسعه انسانی و درنهایت معیاری برای تعیین توسعه جوامع است و این شاخص براساس سه موضوع بهداشت، آموزش و درآمد سرانه سنجیده می شوند، اما یادمان نرود که این سه موضوع یا معیار سنجش چگونه و برچه اساسی راهبری میشود و احیانا در تعیین این موضوعها برنامه ها اجرایی میشوند یا خیر…زیرا اگر در هریک از این فرایندها اگر مسیرها خوب دیده نشوند شاید عامل توسعه نیافتگی خود اثرالقایی منفی داشته و باعث تشدید وتهدیدهای بخش تلقی میشود.

بدنیست بدانیم که رنکینگ جهانی توسعه یافتگی هرکشور مبین موقعیت آن کشور در این سه حوزه بهداشت، آموزش و درآمد سرانه است که در مقایسه با سایر کشورها بررسی میشود که در بین صاحب نظران مختلف به نوعی معیار توسعه و پیشرفت به حساب می آید. ایران هم اکنون در جایگاه ۷۵ در دسته ی دوم رده بندی کشورها براساس شاخص توسعه منابع انسانی HDI قراردارد .سطوح این رنکینگ در چهار نوع تقسیم بندی بسیار زیاد توسعه یافته، زیاد توسعه یافته، توسعه یافته ی متوسط و کم توسعه یافته قراردارد که به نوعی جایگاه نویدبخشی را برای ما به همراه دارد.

چیزی که بیشتر میتواند اهمیت داشته باشد اینست که میتوان فرایند روبه جلوی این شاخص ها را افزایش و ارتقاء داد.باید ثبات بیشتری در مولفه های اخلاقی مثبت، بهداشت روانی و روحی ، معیارهای بهترزیستن ، مهارت افزایی و دانش افزایی ، رعایت حقوق شهروندی و بین المللی و…سایر امور مربوطه ایجاد کرد.لازمه اینکار این است که درچارچوب منابع و توانمندیها وداشته های خود پیش برویم و متناسب با این مولفه الگوسازی و مستندسازی شود، توسعه مقوله ای نیست که بتوان به راحتی در موردش طرح و پروژه و نظریه و… ارائه کرد.

توسعه در مفهوم تخصصی با رشد و پیشرفت و بسیاری از این واژه ها که متاسفانه این روزها با آنها خلط مبحث میشود تفاوت دارد.یادمان باشد این مسئله میتواند خطاهای زیادی را برایمان ایجاد کند که در این راستا هزینه ها ومنابع ما را به شدت هدر میدهد.بایستی از نیروهای سخت افزاری و نرم افزاری و توانمندیهای چندرشته ای بهره جست.همت در بکارگیری و استفاده از نیروهای بومی وتوانمند ومتخصص از یادمان نرود و کیفیت یک کار را به بقا و تثبیت موقعیت و ماندگاری ترجیح ندهیم. حمل بر مضمون قبلا هم گفتم کاری کنیم که بماند نه کاری کنیم که بمانیم !